Chế phẩm vi sinh là gì? Từ cấu trúc, thành phần vi sinh vật có lợi, đến ứng dụng trong nông nghiệp bền vững

Trong nông nghiệp hiện đại, đặc biệt là nông nghiệp hữu cơ và nông nghiệp tuần hoàn, chế phẩm vi sinh đang ngày càng được ứng dụng rộng rãi nhờ những lợi ích thiết thực trong cải tạo đất, nâng cao năng suất và bảo vệ môi trường.

Chế phẩm vi sinh là gì?

Chế phẩm vi sinh là sản phẩm chứa một hoặc nhiều nhóm vi sinh vật có lợi, được nuôi cấy, tuyển chọn và phối trộn theo tỉ lệ thích hợp. Các vi sinh vật trong chế phẩm vi sinh có khả năng tiết enzyme phân hủy xenlulo, chuyển hóa chất hữu cơ phức tạp thành dinh dưỡng dễ hấp thụ cho cây trồng. Khi đưa vào đất, chúng sẽ phát triển, hỗ trợ cải thiện môi trường đất, tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng cho cây, thúc đẩy quá trình tăng trưởng một cách tự nhiên của cây trồng.

che pham vi sinh phan ga 02

Chế phẩm này thường được sử dụng trong sản xuất phân bón hữu cơ, xử lý phế phẩm nông nghiệp và cải tạo đất trồng sau vụ mùa… Hiện nay, việc sử dụng chế phẩm vi sinh, thuốc bảo vệ thực vật sinh học và các biện pháp sinh học nói chung được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khuyến khích áp dụng nhằm phát triển nền nông nghiệp an toàn, bền vững và thân thiện với môi trường.

Chế phẩm vi sinh gồm những vi sinh vật có lợi nào?

Tùy vào mục đích sử dụng, chế phẩm vi sinh sẽ chứa các nhóm vi sinh vật khác nhau. Một số vi sinh vật phổ biến và có lợi trong chế phẩm vi sinh gồm:

  • Vi sinh vật cố định đạm (Rhizobium, Azotobacter, Azospirillum): Giúp bổ sung đạm cho đất, hỗ trợ cây phát triển khỏe mạnh.
  • Vi sinh vật phân giải lân (Bacillus megaterium): Giúp chuyển hóa lân khó tiêu trong đất thành dạng dễ hấp thu cho cây.
  • Vi sinh vật phân giải cellulose (Bacillus subtilis, Trichoderma spp): Thúc đẩy quá trình phân hủy chất hữu cơ như rơm rạ, phân chuồng, giúp làm giàu đất.
  • Xạ khuẩn và nấm đối kháng (Streptomyces spp, Trichoderma spp): Ức chế các vi sinh vật gây bệnh trong đất.

Các vi sinh vật này phối hợp tạo nên hệ enzyme đa dạng, giúp phân giải nhanh các phế phẩm hữu cơ. Quá trình này góp phần cải thiện độ tơi xốp, bổ sung mùn hữu cơ một cách tự nhiên và nâng cao chất lượng đất trồng.

che pham vi sinh phan ga 01

Chế phẩm vi sinh phân gà của DELCO – một trong những sản phẩm giàu vi sinh vật có lợi và được tin dùng trên thị trường, với mật độ VSV có lợi gấp 28-32 lần tiêu chuẩn TCVN 6168:2002 về Chế phẩm vi sinh vật phân giải xenlulo

Nhiều chế phẩm vi sinh hiện nay được sản xuất với mật độ vi sinh vật có ích rất cao, đặc biệt là các chủng vi sinh vật đối kháng và nấm Trichoderma, giúp ức chế mầm bệnh, hạn chế sâu bệnh hại cây trồng. Việc sử dụng chế phẩm vi sinh đúng cách sẽ góp phần giảm đáng kể nhu cầu sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học, hướng tới nền nông nghiệp an toàn, bền vững.

Tác dụng của chế phẩm vi sinh đối với trồng trọt

Chế phẩm vi sinh mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hoạt động trồng trọt:

  • Cải tạo đất: Tăng độ tơi xốp, cân bằng hệ vi sinh vật đất, hạn chế đất bị thoái hóa.
  • Tăng khả năng hấp thu dinh dưỡng: Vi sinh vật hỗ trợ chuyển hóa các chất khó tiêu thành dạng dễ hấp thu, giúp cây trồng sinh trưởng tốt.
  • Hạn chế sâu bệnh: Một số vi sinh vật trong chế phẩm có khả năng cạnh tranh và ức chế mầm bệnh trong đất.
  • Giảm chi phí đầu vào: Việc sử dụng chế phẩm vi sinh giúp hạn chế phân bón hóa học và thuốc trừ sâu, từ đó vừa tiết kiệm chi phí, vừa bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng nông sản.

Khi nào nên sử dụng chế phẩm?

Chế phẩm vi sinh nên được sử dụng vào đầu vụ hoặc ngay sau khi thu hoạch, đây là thời điểm lý tưởng để bổ sung vi sinh vật có lợi vào đất, giúp cải tạo đất và chuẩn bị tốt cho vụ trồng tiếp theo. Trong quá trình sử dụng, cần lưu ý không phối hợp chế phẩm vi sinh với thuốc bảo vệ thực vật hóa học hoặc các loại phân bón có tính sát khuẩn mạnh, vì những hóa chất này có thể tiêu diệt vi sinh vật có ích trong chế phẩm, làm giảm hiệu quả sử dụng. Bên cạnh đó, chế phẩm vi sinh cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao để đảm bảo vi sinh vật giữ được hoạt tính sinh học khi đưa vào sử dụng.

Xem thêm: Compost là gì? Vì sao các trang trại nên sử dụng compost hữu cơ thay vì phân hóa học?

Xem thêm: DELCO hoàn thành lắp đặt dây chuyền sản xuất chế phẩm vi sinh phân gà  thông minh